سناریوهای توسعۀ فناوری‌های تعدیل آب و هوا، به منظور مقابله با تغییرات اقلیمی در ایران‌ ‌(مطالعۀ موردی: هارپ)

تغییرات اقلیمی، پیامدهای مخرب بسیاری زیادی به همراه داشته است. پژوهش‏ها نشان می‏‏دهند مهم‌ترین پیامد این تغییرات، برهم‌خوردن الگوهای بارش در مناطق گوناگون بوده است. جاری‌شدن سیل و توفان در برخی کشورها همچون کشور ایالات متحدۀ آمریکا، و وقوع خشکسالی در مناطق دیگر، همچون ایران، از پیامدهای متناقض این تغییرات است. ایران به منزلۀ کشوری با تغییرات اقلیمی شدید - که به کاهش شدید بارش باران و تغییر الگو‏های فصلی منجر شده است- با تنش آبی شدیدی روبه‌رو بوده و چنین پیش‏بینی شده است که تا سال 2064 همچنان با وضعیت کم‌آبی و تغییرات اقلیمی مواجه خواهد بود. تلاش برای تعدیل این تغییرات به کمک فناوری‏ها از چند سال پیش آغاز شده و امکان‏سنجی ایجاد و بهره‏برداری از تأسیسات مشابه هارپ انجام گرفته است. در این مقاله به کمک پنل خبرگی و فرایند دلفی، مؤلفه‏های کلیدی تأثیرگذار در توسعۀ این فناوری‌ها در ایران بررسی و با مشخص‌شدن پیشران‏ها، سناریوهای توسعۀ این فناوری‏ها در ایران ترسیم شده است. با شناسایی سه پیشران با بیشترین عدم قطعیت، به چهار سناریوی مختلف رسیدیم. عواملی که بیشترین اثرگذاری و عدم قطعیت را در دسترسی ایران به فناوری هارپ دارند عبارت‌اند از: الف) روابط سیاسی با کشورهای تأثیرگذار بر اجرای این طرح (به دلیل بعد نظامی- امنیتی)؛ ب) حمایت مالی دولت و پ) دسترسی به دانش تخصصی اولیه. بر این اساس چهار سناریوی: 1. ادامۀ روند؛ 2. هارپ؛ 3. فلاکت و 4. راهکارهای جایگزین از این پیشران‏ها به دست آمد که الزامات راهبردی هر یک بررسی شد.